La recepción de Luis de Góngora en tratados en lengua latina de los siglos XVII y XVIII

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.13035/H.2025.13.01.25

Resumen

Este artículo estudia la presencia de Luis de Góngora en los tratados en lengua latina de los siglos XVII y XVIII. Las obras escritas en latín han quedado, por lo general, fuera del análisis de la crítica, puesto que su recepción, en los tiempos recientes, ha sido menor. Sin embargo, el artículo muestra que las obras de Góngora estuvieron presentes en diversos tratados, literarios y no literarios (de carácter histórico, teológico, filosófico, jurídico…). Las páginas siguientes aportan unas cincuenta obras con alusiones desconocidas a Góngora y permiten afianzar un mapa más preciso de la recepción del poeta cordobés en Europa.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Aleixos, Santiago, y Antonio Mestre, «Estudio preliminar», en Gregorio Mayans y Siscar, Epistolario: Mayans y el Barón de Schönberg, Valencia, Universidad de Valencia, 2002, pp. 9-49.

Alva y Astorga, Petrus de, Militia Immaculatae Conceptionis Virginis Mariae, Lovanii, in typographia Immaculatae Conceptionis, 1663.

Alvarez Pegas, Emmanuel, Commentaria ad ordinationes Regni Portugalliae, Ulyssipone, ex typographia Ioannis a Costa, 1670.

Antonius, Nicolaus, Bibliotheca Hispana, Romae, ex Officina Nicolai Angeli Tinassii, 1672.

Ares Montes, José, Góngora y la poesía portuguesa del siglo XVII, Madrid, Gredos, 1956.

Aulus Halus, De adventu in Hispanias S. Jacobi Zebedaei filii, Matriti, ex Officina Didaci Diaz de la Carrea, 1648.

Bergerus, Johannes (Praes.), Patridomanian eruditorum ad Corn. Tacit. Annal. II, 88, Vitembergae, Literis Viduae Gerdesiae, 1723.

Beronius, Magnus (Praes.), Dissertationis philosophicae de vitiis quibusdam poetantium, quae, hoc aevo, pedantismi et charlataneriae nomine venire solent, partem priorem, Upsaliae, Literis Höjerianis, 1737.

Borrichius, Olaus, Dissertationes academicae De Poetis, Francofurti, excudit Johannes Gregorius Drullmann, 1683.

Bouhours, Dominique, La manière de bien penser dans les ouvrages de l’esprit, dialogues, París, Chez la Veuve de S. Mabre-Cramoisy, 1687.

Cabreros Avendaño, Antonius, Methodica delineatio de metu, Madridii, ex typographia Francisci Martinez, 1634.

Caramuel, Iohannes, Mathesis nova, Campaniae, in Officina episcopali, 1670.

Caramuel, Iohannes, Moralis seu politica logica, Viglevani, Typis Episcopalibus apud Camillum Conradam, 1680.

Caramuel, Iohannes, Pandoxion physico-eticum, vol. I, Campaniae, ex Typographia Episcopali, 1668.

Caramuel, Iohannes, Polymneia latine multa canens seu dicens, Opus eruditum et varium. De sensibilibus restrictionibus disputans, Viglevani, typis episcopalibus apud Camillum Conradam, 1679.

Caramuel, Iohannes, Primus calamus, tomus I, Romae, Fabius Falconius excudebat, 1665.

Caramuel, Iohannes, Primus calamus, tomus II, [Satriani], ex typographia episcopali satrianensi, 1665.

Caramuel, Iohannes, Sigalion Latine Harpocrates Silentii Genius. De Restrictionibus Insensibilibus, quae a Taciturnitate desumuntur, dissertans, Viglevani, Typis Episcopalibus apud Camillum Conradam, 1679.

Caramuel, Iohannes, Theologia regularis, vols. I-II, Lugduni, sumptibus Laurentii Anisson, 1665.

Caramuel, Iohannes, Theologia moralis fundamentalis, Lugduni, sumptibus Laurentii Anisson, 1665, vols. II-IV.

Cepeda, Josef de, Octo libri a Publio Alpheno Varo Tertiae classis J. C. Clarrissimo conscripti, Salmanticae, ex officina viduae Gregorii Ortiz Gallardo, 1734.

Columbarius, Julius, Expostulatio Spongiae a Petro Turriano Ramila nuper evvulgatae. Pro Lupo a Vega Carpio, Poetarum Hispaniae Principe, Tricassibus, sumptibus Petri Chevillot, 1618.

Dos Reys, Antonius, Joanni V epigrammatum libri quinque, Ulyssippone Occidentali, ex Praelo Josephi Antonii A’Sylva, 1730.

Edzard, Sebastianus (Praes.), De Rebus in Hispania Gestis, Witembergae, ex formis Christiani Schödteri, 1696.

Euangelus cosmopolitanus [Gregorio Mayans y Siscar], Notae ad Jo. Burch. Menckenii De Charletaneria Eruditorum Declamationes, in quibus exempla nonnulla praecipue Hispanorum adferuntur, Dresdae et Lipsiae, apud Fridericum Hekel, 1734.

Fernandez de Retes, Josephus, Opusculorum Libri Quatuor, Salmanticae, apud Didacum de Cossio, 1650.

Gracián, Baltasar, Agudeza y arte de ingenio, en Obras de Lorenzo Gracián, Amberes, en casa de Juan Bautista Verdussen, 1702.

Gonzalez Tellez, Emmanuel, Commentaria perpetua in singulos textus quinque librorum Decretalium Gregorii IX, vols. I-IV, Lugduni, sumptibus Laurentii Arnaud et Petri Borde, 1673.

Hendreich, Christophorus, Pandectae Brandenburgicae, Berolini, apud viduae Safeldianis, 1699.

Hernández Nieto, Héctor, «Comparación entre Lope y Góngora según un Ms. de Caramuel», en Perspectivas de la comedia (II), Valencia, Albatros Hispanofila, 1979, pp. 61-68.

Hernández Nieto, Héctor, Las ideas literarias de Caramuel, Barcelona, PPU, 1992.

Hoffmeister, Gerhart, España y Alemania. Historia y documentación de sus relaciones literarias, Madrid, Gredos, 1980.

Jáuregui, Juan de, Orfeo, Madrid, por Juan González, 1624.

Interian de Ayala, Ioannes, Pictor Christianus eruditus, sive De erroribus, qui passim admittuntur circa pingendas atque effingendas Sacras Imagines, Matriti, ex typographia Conventus praefati ordinis, 1730.

Luzán, Ignacio de, La poética, o reglas de la poesía en general, y de sus principales especies, Zaragoza, por Francisco Revilla, 1737.

Ludovicus, Emmanuel, Theodosius Lusitanus, Eborae, ex Typographia Academiae, 1680.

Luitprandus, Opera quae extant, Antuerpiae, ex Officina plantiniana Balthasaris Moreti, 1640.

Majansius, Gregorius, Emmanuelis Martini ecclesiae alonensis decani vita, Mantuae Carpetanorum, apud Joannem Stunicam, 1735.

Maneirus, Johannes Aloysius, De vitis aliquot Mexicanorum aliorumque qui sive virtute, sive letteris Mexici inprimis floruerunt, Pars II, Bononiae, ex typographia Laelii a Vulpe, 1792.

Martí, Manuel, Soledad, Valencia, Francisco Mestre, 1682.

Matas Caballero, Juan, «Burla y mito en los sonetos de Góngora», Arte Nuevo, 8, 2021, pp. 362-389.

Mathaeu et Sanz, Laurentius, Tractatus de regimine regni Valentiae, Lugduni, sumpt. Joannis-Antonii Huguetan, 1677.

Mendoza, Ferdinandus de, Vetustissimum, et nobilissimum concilium illiberritanum, quarto ineunte saeculo in Hispania celebratum, cum discursibus apologeticis, Ludguni, sumptibus Philippi Borde, 1665.

Milanus, Benedictus, Variorum carminum liber, Romae, typis Francisci Corbelletti, 1632.

Miraeus, Albertus, Bibliotheca ecclesiastica, Antuerpiae, apud Iacobum Mesium, 1639.

Pabst, Walter, «Luis de Góngora en la literatura y la crítica alemana de los siglos XVII y XVIII», Revista de Filología Española, 46, 1963, pp. 287-313.

Paraíso, Isabel (ed.), Juan Caramuel: Primer cálamo de Juan Caramuel. Rítmica, vol. II, Valladolid, Universidad de Valladolid, 2007.

Pérez de Montalbán, Juan (ed.), Fama póstuma a la vida y muerte del Doctor Frey Lope Felix de Vega Carpio, Madrid, en la Imprenta del Reino, 1636.

Pérez Martínez, Ricardo, «El dialecto oblicuo de don Luis de Góngora y Argote según monseñor Juan Caramuel y Lobkowitz», Acta poética, 38.2, 2017, pp. 123-139.

Perez, Michael, Corollarium seu Additiones ac posteriores curae ad tractatum theologico-biblicum super verba Pauli Rom. cap. 10, Salmanticae, ex officina Gregorii Ortiz Gallardo, 1714.

Ponce Cárdenas, Jesús, Góngora y la poesía culta del siglo xvii, Madrid, Laberinto, 2001.

Postellus, Christianus Henricus, «De Linguae Hispanicae difficultate, elegantia et utilitate», en Nova Literaria Maris Balthici et Septentrionis, abril de 1704, pp. 111-128.

Ramis Barceló, Rafael, «La presencia de Francisco de Quevedo en los tratados en lengua latina de los siglos XVII y XVIII», Literaturwissenschaftliches Jahrbuch, 63, 2022, pp. 159-176.

Ramis Barceló, Rafael, «Cervantes y el Quijote en los tratados en lengua latina de los siglos XVII y XVIII», Hipogrifo. Revista de literatura y cultura del Siglo de Oro, 11.2, 2023, pp. 337-359. https://doi.org/10.13035/H.2023.11.02.26

Ramis Barceló, Rafael, «Alusiones a Calderón de la Barca en textos latinos del Barroco: Caramuel y otros autores», Carthaginensia, 79, 2025, pp. 119-145.

Reies Franco, Gasparus a, Elysius iucundarum quaestionum campus, Bruxellae, Typis et sumptibus Francisci Vivien, 1641.

Rico García, José Manuel (ed.), Antídoto contra la pestilente poesía de las «Soledades» por Juan de Jáuregui, Sevilla, Universidad de Sevilla, 2002.

Rocaberti, Thoma de, De romani pontificis authoritate, Valentiae, in Palatio Archiepiscopali, typis Jacobi de Bordazar [et] Artazu, 1691.

Roses, Joaquín (ed.), La recepción de Góngora en la literatura hispanoamericana. De la época colonial al siglo XXI, Berlín, Peter Lang, 2021.

Sánchez Robayna, Andrés, «Góngora en Europa y su estela en América», en Góngora: la estrella inextinguible. Magnitud estética y universo contemporáneo, ed. Joaquín Roses, Madrid, Sociedad Estatal de Acción Cultural, 2012, pp. 171-189.

Seelen, Io[hannes] Hen., Selecta litteraria quibus varia sacra, civilia, philologica, philosophica, ac alia, continentur, Lubecae, Typis Io. Nicol. Grenii, 1726.

Solorzano Pereira, Johannes, Emblemata centum regio-politica, s. l., s. i., [1650].

Stephanos, Peri poleōn. Stephanus De Urbibus quem Primus Thomas De Pinedo Lusitanus Latii jure donabat, et Observationibus Scrutinio Variarum Linguarum, Amstelodami, Typis Jaconi de Jonge, 1678.

Suarez de Mendoza, Ioannes, Commentarii ad Legem Aquiliam, Salmanticae, apud Tabernier, 1640.

Szerdahely, Georgius Aloysius, Poesis narrativa ad aestheticam seu doctrinam boni gustus conformata, Budae, Typis Regiae Vniversitatis, 1784.

Tiradus de Hinestrosa, Ludovicus, Solemnis de barba, et coma, necnon clericali habitu diatriba, Granada, por Vicente Álvarez de Mariz, 1643.

Torreblanca Villalpando, Franciscus, Epitomes delictorum in quibus aperta, vel oculta invocatio daemonis intervenit: libri IIII, Hispali, apud Ildephonsum Rodríguez Gamarra et Franciscum de Lira, typographos, 1618.

Torreblanca Villalpando, Franciscus, Iuris spiritualis practicabilium libri XV, Cordubae, apud Saluatorem de Cea Tesa, 1635.

Torres Naharro, Bartolomé, Comedias, ed. D. W. McPheeters, Madrid, Castalia, 1973.

Ubertus, Marcelinus, Medicina sacra, Caesaraugustae, ex typographia generalis regii Xenodochii Deiparae de Gratia, 1645.

Villarroel, Emmanuel, In sacras tautologias cum illustrationibus panegyricis…, tomus III, Matriti, ex Typographia Regia, 1713.

Weitenauer, Ignaz, Subsidia Eloquentiae sacrae, Liber XII, Augustae Vindelicorum, sumptibus Ignatii Wagner, 1768.

Westphal, Andreas (Praes.), Commentationem historicam de statu rei literariae praesenti in Europa, Gryphiswaldiae, Typis Caroli Hopfeneri, 1724.

Descargas

Publicado

2025-06-07

Número

Sección

Voces y ecos en la transición a la Modernidad