La moral natural de la acumulación de riqueza: de la escolástica a Locke
DOI:
https://doi.org/10.13035/H.2025.13.01.20Resumen
Este trabajo presenta una síntesis del juicio de licitud que, desde presupuestos de ley natural, merece la obtención y acumulación de riquezas. Se analiza el concepto de crematística aristotélica y se apuntan dos desarrollos que, sin negar lo fundamental del mismo, lleva a cabo el pensamiento escolástico. El primero, el relativo a la división de la propiedad desde un primigenio estado de posesión común de todas las cosas; y el segundo, concerniente al lucro en el ámbito de la actividad comercial. En ambos casos el trabajo ejercido se constituye en título legítimo de apropiación (principio este ausente en Aristóteles) lo que dará entrada a la influyente teoría de la propiedad de John Locke.
Descargas
Citas
Aristóteles, Ética nicomáquea. Ética eudemia, trad. Quintín Racionero Carmona, Madrid, Gredos, 1998.
Aristóteles, Política, trad. Manuela García Valdés, Madrid, Gredos, 1988.
Baciero, Francisco T., «Francisco Suárez and John Locke: Notes on the Diffusion of Suarezian Thought in Seventeenth-Century England», en Projections of Spanish Jesuit Scholasticism on British Thought. New Horizons in Politics, Law, and Rights, ed. Leopoldo Prieto y José Luis Cendejas, Leiden, Brill, 2023, pp. 186-212.
Cendejas, José Luis, «Francisco de Vitoria, economista: comentario a la cuestión De usuris», Relectiones, 5, 2018, pp. 17-39.
Cendejas, José Luis, «Derecho subjetivo, naturaleza y dominio en Francisco de Vitoria», Cauriensia, 15, 2020a, pp. 109-137.
Cendejas, José Luis, «Síntesis bibliográfica del pensamiento económico de la escolástica española», Revista Fe y Libertad, 3, 2020b, pp. 331-358.
Cendejas, José Luis, «De lo justo natural a lo justo positivo en el pensamiento económico de la escolástica española», Studia Historica. Historia Moderna, 44.1, 2022a, pp. 153-183.
Cendejas, José Luis, «Raíces escolásticas de la teoría de la propiedad de John Locke», Anales del Seminario de Historia de la Filosofía, 39.2, 2022b, pp. 499-512.
Chafuen, Alejandro A., Raíces cristianas de la economía de libre mercado, Madrid, El Buey Mudo, 2009.
Gaetano, Matthew T., «What Kind of Corporeal or Political Life Men Would Have Professed in the State of Innocence», Journal of Markets and Morality, 15.2, 2012, pp. 527-563.
Grice-Hutchinson, Marjorie, The School of Salamanca: Readings in Spanish Monetary Theory, 1544-1605, Oxford, Clarendon Press, 1952.
Grice-Hutchinson, Marjorie, Early Economic Thought in Spain, 1177-1740, Londres, Allen & Unwin, 1978. Hay trad. española: El pensamiento económico en España, 1177-1740, Barcelona, Crítica, 1982.
Locke, John, Two Treatises of Government, en The Works of John Locke, vol. IV, Londres, Rivington, 1823.
Lugo, Juan de, R. P. Ioannis de Lugo … Societatis Iesu … Disputationum de iustitia et iure tomus primus, Lugduni, sumptibus Petri Prost, 1642.
PL = Migne, Jacques-Paul, Patrologiae Latinae, Tomus XXII, S. Hieronymus, Lutetia Parisiorum, excudebatur et venit apud J.-P. Migne Editorem, 1859.
Platón, Leyes, introducción, traducción y notas Francisco Lisi, Madrid, Gredos, 1999.
Platón, República, trad. Alberto del Pozo Ortiz, Madrid, Gredos, 1988.
Prieto, Leopoldo, y José Luis Cendejas (eds.), Projections of Spanish Jesuit Scholasticism on British Thought. New Horizons in Politics, Law, and Rights, Leiden, Brill, 2023.
Rothbard, Murray N., Economic Thought before Adam Smith: An Austrian Perspective on the History of Economic Thought, Cheltenham (UK), Edward Elgar, 1995. Hay trad. española: Historia del pensamiento económico, vol. 1, El pensamiento económico hasta Adam Smith, Madrid, Unión Editorial, 1999.
Sierra Bravo, Restituto, El pensamiento social y económico de la Escolástica, Madrid, CSIC, 1975, 2. vols.
Suárez, Francisco, De opere sex dierum, en R. P. Francisci Suárez e Societate Jesu Opera Omnia…, Tomus tertius [1621], Parisiis, apud Ludovicum Vivès bibliopolam editorem, 1856.
Tomás de Aquino, santo, Suma contra los gentiles, edición bilingüe sobre la edición leonina de Jesús M. Plá Castellano O. P., Madrid, Biblioteca de Autores Cristianos, 1952-1953.
Tomás de Aquino, santo, Suma de Teología [1267-1273], Madrid, Biblioteca de Autores Cristianos, 2001.
Vitoria, Francisco de, Contratos y usura, ed. M.ª Idoya Zorroza, Pamplona, Eunsa, 2006.
Descargas
Publicado
Número
Sección
Licencia
Hipogrifo (ISSN: 2328-1308) es una revista bajo una Licencia Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 3.0 Unported.